Yugoslavya Tarihi

Yugoslavya
Bugünkü Yugoslavya topraklarında yaşadığı bilinen ilk
kavim İlliryalılardır. Daha sonra Islav grupları Yugoslavya´ya göç
etmişlerdir. Beşinci yüzyılda artık Yugoslav topraklarında İlliryalılar
kalmamıştır. Islavlar tarih boyunca daima başkaları tarafından
yönetilmişlerdir. Avusturyalılar, Macarlar, İtalyanlar, Türkler ve
Fransızlar değişik zamanlarda bunları idareleri altına almıştır. En uzun
ve önemli dönemleriyse Türk idaresinde kaldıkları yıllardır.

Sırbistan
olarak bilinen ülke toprakları 1389 yılında yapılan Kosova Savaşıyla
Osmanlılara bağlı bir derebeylik olmuştu. Sırp halkı uzun yıllar Osmanlı
idaresinde kaldı. Osmanlı Devletinin zayıflamaya başladığı yıllarda
Balkanlarda çeşitli isyanlar çıktı. Bu isyanlardan biri de Sırp
İsyanıdır. 1878 Berlin Antlaşmasıyla Sırbistan, bağımsız bir krallık
oldu. Böylece 500 yıllık Osmanlı idaresi sona erdi.

Balkan
Harpleri esnasında, Osmanlı Devleti oldukça zayıflamıştı. Bu durumdan
istifade eden Sırplar 1913 yılında eski Sırbistan ve Makedonya´yı da
alarak topraklarını genişlettiler. Birinci Dünya Savaşı sonunda
Avusturya-Macaristan İmparatorluğu çökünce Hırvatistan,Dalmaçya,
Bosna-Hersek, Slovenya ve 1389´dan beri bağımsız olan Karadağ toprakları
üzerindeki mevcut, Slovenler, Hırvatlar, Boşnaklar ve Sırplar,
Sırbistan Krallığı adı altında birleşti. Daha sonra bu krallığın ismi
"Yugoslavya" şeklinde değiştirildi. Bu krallık 1929 yılına kadar devam
etti. Bundan sonra ülke 1934 yılına kadar Kral Aleksandır-I´in
diktatörlüğü altında kaldı. Onun öldürülmesiyle yönetim vekiller
heyetine geçti.

Yugoslavya 1941 yılında Almanlar tarafından işgal
edildi. Ülke içinde gerilla harpleri baş gösterdi. Rusya´dan destek
alan Mareşal Josep Broz Tito, 1943 yılında ülkenin kontrolünü eline
geçirdi. İkinci Dünya Savaşı sonunda Almanlar, Yugoslavya´dan geri
çekildiler. Tito, iç harp esnasında muhalifi olan Draja Mikallaviç´i
1946 yılında idam ettirdi. Bu arada Yugoslavya 1945 yılında cumhuriyet
oldu. Ardından 1946 yılında birleşik cumhuriyet haline geldi. Tito,
hükümet başkanlığına getirildi.

Tito, Stalin´den farklı bir
sosyalist siyaset takip etti. 1968 Çekoslovak hareketinde, Rusya´ya
muhalefet etti. Batılı ülkelerle ticari münasebetler içine girdi. 1972
yılında Hırvatistan Cumhuriyetinde olaylar çıktıysa da kısa sürede
bastırıldı. Tito, 1979 yılında yapılan altı zirve toplantısı neticesinde
Castro ile olan mücadelesini kazandı ve Üçüncü Dünya diye bilinen
bağlantısızlar teşkilatını Rusya´nın nüfuzundan kurtardı.

Başkan
Tito, 1980 yılında ölünce yerine Kollektif Başkanlık idaresi geldi. 1984
yılında devlet başkanlığı Veselin Djuranovic´e verildi. 1989´da görülen
ekonomik ve siyasal bunalım, Hırvatistan ve Slovenya cumhuriyetleri
arasında ilişkilerin bozulmasına sebep oldu. Aynı yıl doğu blokunda
görülen yenileşme hareketleri Yugoslavya´ya da yansıdı ve 1990´da çok
partili düzene geçildi.

1991´de başlayan cumhuriyetler arasındaki
iç savaşın neticesinde aynı senenin sonlarında Slovenya, Hırvatistan,
Makedonya ve Bosna-Hersek, bağımsızlıklarını ilan ettiler. Karadağ ve
Sırbistan birleşerek Yeni Yugoslavya Federal Cumhuriyetini kurdular.