Canlıların Ortak Özellikleri

Canlıları cansızlardan ayıran özelliklerdir.
1 – Şekil
Her
canlının kalıtım ve çevre etkisiyle oluşan belli bir şekli var-
dır.
Amip ve cıvık mantarların şekli değişkendir.
Canlıda (kalıtım x
çevre) etkisiyle oluşan özelliklere modifi-
kasyon denir. Bazı
özellikler (kan grubu, cinsiyet, hastalık et-
kenlerine karşı
oluşturulan antikor tepkimeleri vb) sadece gen-
lerle belirlenir.
Modifikasyon
: Çevre etkisiyle genlerin işleyişinde meydana
gelen kalıtsal
olmayan değişmelerdir. Modifikasyonlar genel-
likle iki yönlüdür.
Kalıtsal değildir.

ÖRNEKLER :
— Çuha çiçeği yüksekte kırmızı,
alçakta beyaz çiçek açar
— Döllenmiş yumurtadan çıkan arı ve
karıncalar farklı beslen-
me şekillerine göre kraliçe yada işçi
bireyleri oluşturur.
— Kaslarını fazla kullanan insanın kasları
gelişir.
— Himalaya tipi tavşanda, beyaz kürk yolunarak yerine buz
sarılırsa
siyah kürk çıkar.
— Deniz kenarındaki ağaçlar rüzgâr alma yönünün
tersine –
büyür.
— Kıvrık kanatlı sirke sinekleri 16 ºC de
yetiştirilirse düz,
25 ºC de yetiştirilirse kıvrık kanatlı olur.
—
Çekirgeler 16 ºC de yetiştirilirse beneksiz, 25 ºC de yetişti-
rilirse
benekli olur.
— Dere yatağındaki istiridyeler suyun akış şekline
göre farklı
kabuk şekillerinde olurlar.
— Eşeysiz üreyen
canlılarda aynı hücreden gelişen yavruların
aralarındaki tüm
farklılıklar modifikasyondur.
— Tek yumurta (gerçek) ikizlerin
aralarında gözlenebilen tüm
farklılıklar modifikasyondur.
Mutasyon
: Genlerin kimyasal yapısında meydana gelen de-
değişmelerdir.
Mutasyonlar üreme hücrelerinde olursa kalıtsal-
dır. Vücut
hücrelerindeki mutasyonlar kalıtsal olmayıp sadece
modifikasyona
neden olurlar.
ÖRNEK :
Kıvrık kanatlı sirke sineği, 16 º de
yetiştirilince düz kanatlı,
25 ºC de yetiştirilince kıvrık kanatlı
olur. Bu modifikasyondur.
— Kıvrık kanatlı bir sirke sineği 35 ºC de
yetiştirilince kıvrık
kanatlı yavruları oluyor. Bu kıvrık kanatlı
yavrular 16 ºC de
yetiştirilince yine kıvrık kanatlı, 25 ºC de
yetiştirilince yine
kıvrık kanatlı oluyor.
Bu verilen örnek
mutasyondur. Çünkü 35 ºC de genlerin
yapısı değişmiştir. Artık hangi
ortam olursa olsun hep aynı
özellik görülmektedir.
Varyasyon :
Aynı türün bireylerinde görülen kalıtsal farklılık-
lardır.
Varyasyonun nedeni mutasyonlar ve eşeyli üremedir.
Varyasyonlar doğal
seleksiyonlara neden olduğu için evrimsel
açıdan önemlidir.
ÖRNEK
:
— Aynı anne babadan doğan çocukların birbirlerine ve anne
babalarına
tam olarak benzememesi varyasyondur.




Adaptasyon :
Bir canlının bulunduğu ortamda yaşama ve ü-
reme şansını artıran
özelliklerinin bütününe adaptasyon denir.
Adaptasyonların nedeni
doğal seleksiyonlardır.
ÖRNEK :[Linkleri görebilmek için üye olun veya giriş yapın.]
—
Bukalemunun girdiği ortama uygun olarak renk değiştirmesi
— Dış
döllenme yapan canlıların gamet sayısının fazla olması
— Çiçekli
bitkilerin embriyoyu besleyecek tohum oluşturması
— Rüzgârla tozlaşan
çiçekli bitkilerde polen sayısının fazla ol-
ması