EŞ SESLİ SÖZCÜKLER

EŞ SESLİ SÖZCÜKLER
Yazılışı ve okunuşu aynı olduğu hâlde anlamları
farklı olan kelimelerdir. Bunlar yalın hâlde olabildikleri gibi ek almış
hâlde de olabilirler. Şiirde cinas olarak kullanılır ve cinaslı kafiye
yapılır.
Gül: 1. çiçek, 2. gülmekten emir
Kır: 1. kırsal alan, 2.
kırmaktan emir, 3. beyaz
Yazma: 1. baş örtüsü, 2. yazmaktan olumsuz
emir, 3. yazma işi
Ek almış kelimelerle, ek almış ve almamış
kelimeler arasında da eş seslilik söz konusudur. Bu ekler görevce farklı
ekler de olabilir:
Siyah anlamındaki "kara" ile "kar-a" (-a: yönelme
hâl eki) gibi
"Oyuncakları olmuş çocukların kurşunlar"
"Zalimler
her saat taze fidanları kurşunlar"
Neden kondun a bülbül kapımdaki
asmaya
Ben yarimden vazgeçmem götürseler asmaya
"hala" ve "hâlâ",
"kar" ve "kâr", "adet" ve "âdet" kelimeleri eş sesli değildir.
Okunuşları ve anlamları farklıdır.
5. İKİLEMELER
Anlamı pekiştirip
güçlendirmek ve çekici kılmak için aynı kelimenin, yakın anlamlı
kelimelerin veya zıt anlamlı kelimelerin tekrarıyla oluşan kelime
grubudur.
ev bark, çoluk çocuk, ufak tefek, doya doya ...
Yapı
Yönüyle İkilemeler:
a) Yakın Anlamlı: doğru dürüst, delik deşik, eş
dost
b) Aynı Anlamlı: kılık kıyafet, ses seda, köşe bucak...
c)
Karşıt Anlamlı: Aşağı yukarı, ileri geri, az çok, er geç ....
d) Aynı
Kelimenin Tekrarı: duya duya, ağır ağır, yavaş yavaş ...
e)
Yansımaların Tekrarı: çat pat, kıs kıs, fısıl fısıl ...
f) Sadece
Biri Anlamlı: eğri buğrü, eski püskü
g) Yarı Anlamlı: eciş bücüş,
ıvır zıvır, abur cubur ...
İkilemelerin arasına hiçbir noktalama
işareti konulamaz.