Microsoft FTP
server kurulumunu anlatmak, farklı userlar için farklı yetki modelleri
geliştirmek, yapılandırma hakkında bilgi vermek. İlgili İşletim
Sistemleri : Windows 2000 Professional Windows 2000 Server Ailesi
Windows XP Professional Windows 2003 Server Ailesi Temel Tanımlar : FTP
(File Transfer Protocol) : TCP 21 no'lu portu kullanan, dosya transfer
protokolüdür. Hızlı dosya transferi için geliştirilmiştir. Görsel
öğelerden uzak, sadece dosya transferi amaçlı kullanım içindir. NTFS
Permissions (NTFS Yetkileri) : NTFS dosya sistemi yetkileridir.
Kullanıcıların, dosya ve klasörlere ne ölçüde erişebileceğinin
belirlenmesini sağlar. FTP Client (FTP İstemcisi) : FTP sunucusuna
bağlanmak için kullanılan yazılımdır. Bugün kullanılan en popüler
yazılım CuteFTP' dir. Alternatif pekçok FTP yazılımı mevcuttur. Uygulama
: 1. FTP Kurulumu : Bu makalede anlatılan herşey, Windows XP
Professional işletim sistemine göre anlatılacaktır. Temelde kurulum ve
ayarlamada pekçok şey aynı olsa da bazı farklılıklar olabilir. Kuruluma
başlamadan önce, işletim sisteminizin dökümanlarını incelemeniz oldukça
yararlı olacaktır. FTP kurulumu için öncelikle Control Panel (Denetim
Masası)' dan Add/Remove Programs (Program Ekle/Kaldır) bölümüne geliniz.
FTP sunucunuzu kurmak için, solda bulunan "Windows Bileşenlerini
Ekle/Kaldır" düğmesine bastıktan sonra Internet Information Services
(IIS)' i seçip sağ alt köşedeki "Details (Ayrıntılar)" düğmesine
basınız. Bir sonraki adımda karşımıza bazı seçenekeler çıkacak. Bu
seçeneklerden WWW (World Wide Web) hizmetini de kurabileceğimiz gibi,
sadece FTP yada SMTP hizmetlerinide kurabiliriz. Bu adımda FTP
sunucusunu kurmak için Dosya Aktarımı İletişim Kuralı FTP' yi
seçtiğimizde, Ortak Dosyalar ve Internet Information Services Ek
Bileşeni de otomatik olarak seçilir. Yukardaki resimdeki yerleri
işaretleyip "Tamam" düğmesine basıldığında kurulum işlemi başlayacaktır.
Kurulum esnasında sizden işletim sisteminizin CD si istenebilir.
Kurulum tamamlandıktan sonra, Denetim Masası > Yönetimsel Araçlar
(Administrative Tools) kısmına bir konsol daha eklenmiş olur. Bu konsol
sayesinde FTP mizi yapılandıracağız. 2. FTP Server'ın Yapılandırılması :
Kurulum işlemi sonunda Yönetimsel Araçlar'a eklenen Internet
Information Services (IIS) konsolu çalıştırılır. WWW World Wide Web
servisini kurmadıysanız yukardaki Web Siteleri dizinini göremezsiniz.
Yeri gelmişken, Windows XP Professional ve Windows 2000 Professional
sadece birer site ve birer FTP kurmanıza izin verirken, server işletim
sistemlerinde herhangi bir kısıtlama yoktur. Server işletim sistemleri,
birden fazla site ve FTP sunucusunu tek IIS de host edebilmenize izin
verir. İlk ayarları yapmak için Varsayılan FTP sitesi seçilir ve sağ
tuşla özelliklerine gelinir. Burada ayarlamamız gereken pek fazla ayar
bulunmamakta ancak Bağlantı kısmında varsayılan olarak 10 olan bağlantı
sayısını bağlantı hızınıza göre uygun bir değere getirmeniz önerilir.
128/32 ADSL bağlantı için bu değeri 2 yapmak daha uygun olacaktır.
Bağlantı Zaman Aşımı ise kullanıcı ne kadar süre işlem yapmazsa
bağlantısının kesileceğini ifade eder. Daha önceden FTP ayarlarınızı
yaptıysanız Geçerli Oturumlar düğmesine basıp, FTP nize o anda bağlı
kullanıcıları görebilir ve bağlantılarını kesebilirsiniz. Güvenlik
Hesapları sekmesine geçebilirsiniz. Kullanıcı şifre girmeden FTP' ye
erişemez. Anonim bağlantıya izin yok. Kullanıcı şifre girmeden FTP' ye
erişebilir. Anonim bağlantıya izin var. Yukardaki resimde 1 ile
gösterilen yerdeki "Anonim Bağlantılar Kullanılabilsin" seçeneğini
seçerseniz, FTP'nize erişmek için herhangi bir şifre yazmaya gerek
kalmaz. Şifre yazmadan kullanılar FTP'nize erişebilirler. 2 ile
gösterilen yerdeki "Yalnızca Anonim Bağlantılar Kullanılabilsin"
seçeneğini seçerseniz, kullanıcılar parola girseler bile anonim user
olarak servera bağlanırlar. Bu seçeneği seçmemeniz önerilir. Bu ayarları
yaptıktan sonra iletiler sekmesine Başlık kısmına yazacağınız mesaj,
dışardan FTP sunucunuza bağlanan kişilere gösterilecek ilk iletidir.
Hoşgeldiniz kısmı ise FTP' nize kullanıcı bağlandıktan sonra görmesini
istediğiniz ve bilgi veren ikinci kısımdır. Çıkış kısmına ise bağlantı
süresi aşıldığında kullanıcının bağlantısı kesilmeden önce kullanıcıya
gönderilecek mesajı belirteceğiniz alandır. En Çok Bağlantı Sayısı ise
aynı anda bağlanmasına izin verdiğiniz maksimum kullanıcı sayısının
aşılması durumunda, kullanıcılara gösterilmesini istediğiniz iletidir.
Giriş Dizini sekmesine artık geçebilirsiniz. Giriş Dizini sekmesinden
FTP' nizin giriş dizinini, dizin listeleme biçimini, dizin yetkilerini
ayarlayabilirsiniz. Varsayılan olarak c:\inetpub\ftproot giriş
dizinidir. İsterseniz bir sabit diskinizin ya da bir disk bölümünü FTP
amaçlı kullanabilirsiniz. Dikkat edilmesi gereken en önemli ayar burada
Okuma ve Yazma'ya izin verilmiş olmasıdır. Yetkilendirmeyi NTFS izinleri
ile yapacağız. 3. FTP İzinlerinin ve Kullanıcı Klasörlerinin
Oluşturulması : Yukarda anlatıldığı gibi FTP ayarlarını yaptıktan sonra
artık kullanıcı izinlerini tanımlayabiliriz. Mevcut durumda FTP
sunucumuza kullanıcı adı şifre girilmeden dosya gönderimi (upload) ve
dosya çekimi (download) yapılabilir. Bu durumu önlemek için NTFS
izinlerini kullanacağız. Öncelikle ftproot klasörünün NTFS izinleri ile
oynamamız gerekiyor. c:\inetpub\ftproot dizininin NTFS ayarlarını
aşağıdaki şekilde ayarlayınız. Administrators grubuna ve SYSTEM'e Full
yetki verin Users grubuna ise sadece Oku ve Klasör içeriğini listele
yetkilerini verin. Böylece şifre girmeyen kullanıcılar FTP nizdeki
dosyalara erişebilecek ancak dosya gönderemeyecekler. Not : Eğer şifre
girmeden anonim bağlanan kullanıcıların dosyalarınızı indirebilmesini
istemiyorsanız Users grubuna Oku yetkisi vermeyiniz. Eğer bazı
kullanıcılara özel dizinler açmak istiyorsanız, yeni kullanıcılar
oluşturun ve kullanıcı adı ile aynı sanal dizin ve ftproot dizini
altında kullanıcı adı ile aynı klasör oluşturun. Sanal dizin oluşturmak
için, Internet Information Services konsolundan Varsayılan FTP Sitesi
seçiliyken sağ tıklayıp Yeni > Sanal Dizin 'i seçin. Örnek amaçlı
olarak, test adında bir kullanıcı adı, ftproot altında test adında bir
klasör ve Varsayılan FTP Sitesi altında test adında bir sanal dizin
oluşturdum. Sanal Dizin yolu olarak, c:\inetpub\ftproot\test i gösterdim
ve Okuma/Yazma için yetki verdim. Yaptığımız bu ayarlar sonunda, test
kullanıcımız FTP mize kendi kullanıcı adı şifresi ile bağlandığında,
direk olarak kendi dizinine bağlanacak ancak isterse ana dizin olan
c:\inetpub\ftproot'a da erişebilecek. Fakat küçük bir ayar daha yapmamız
gerekiyor. Yine aynı şekilde test klasörünün de NTFS izinleri ile
oynamamız gerekiyor. test klasörünün NTFS izinlerini aşağıdaki şekilde
ayarlayınız. Bu ayarlarda ben test kullanıcısına Tam yetki verdim.
İhtiyaca göre değişik modellerde uygulanabilir. Bu son ayarlarla
birlikte, kullanıcı adı girmeden FTP ye bağlanan kişiler test dizinini
görüntüleyemez sadece ana dizindeki dosyaları download edebilme
yetkisine sahipler. test kullanıcısı ise FTP'ye bağlandığında direk test
klasörünü görüntüler ve klasör içine dosya gönderme, silme, değiştirme
gibi tüm işlemleri gerçekleştirir. Kullanıcı isterse bir üst dizin olan
ana dizine de erişebilir. Ek olarak bu makale içinde değinmediğim Kota
(Quota) yönetimi ile kullanıcı başına FTP alanı sınırlandırması da
yapılabilir. Kota konusu apayrı bir konu olduğu için ayrı bir makale ile
anlatılacaktır. Şimdilik Kota sistemi ile kullanıcılarınıza disk alanı
sınırlaması getirebileceğinizi belirteyim.
Konu: Ftp Server Kurulumu 
Salı Nis. 06, 2010 2:59 pm